Co trzeci po?ar powstaje w naszym mieszkaniu – tam, gdzie czujemy si? najbezpieczniej i zbyt cz?sto zapominamy o potencjalnych zagro?eniach. W 2015 roku w Polsce odnotowano prawie 30 tys. po?arów mieszka?, 7414 osób trafi?o do szpitala, 512 osób ponios?o ?mier? w po?arach, 50 osób zgin??o od zatrucia tlenkiem w?gla.
W 70% przyczyn? ?mierci jest zetkni?cia z dymami i toksycznymi produktami spalania, takimi jak tlenek w?gla, chlorowodór, cyjanowodór. Pomimo tego, ?e bezpo?redni? przyczyn? ?mierci s? najcz??ciej silnie truj?ce produkty spalania i rozk?adu termicznego, ci?gle bardzo ma?o popularne jest wyposa?anie domów w czujki dymu.
Po?ary to zagro?enie, którego nie mo?na lekcewa?y?. Ogie? ?atwo wymyka si? si? spod kontroli, szybko rozprzestrzenia i czyni nieodwracalne straty. Powoduje ogromne zagro?enie dla naszego ?ycia i zdrowia. A przecie mo?na si? przed nim ustrzec. To zale?y bardzo cz?sto od nas samych.
Niestety, to cz?owiek jest najs?abszym ogniwem i najcz?stszym sprawcom po?arów. Pami?taj! Bezpiecze?stwo Twoje i Twoich najbli?szych zale?y od Ciebie samego. Bardzo cz?sto sprawcy po?arów staj? si? jego ofiarami.
Po?ar w mieszkaniu – co robi??
Je?li zauwa?y?e? po?ar:
– co si? pali
– gdzie si? pali
– czy zagro?eni s? ludzie.
Nie roz??czaj si? pierwszy! Dy?urny, który odbierze Twoje zg?oszenie, zada Ci dodatkowe pytania odno?nie zg?aszanego zdarzenia. Zapyta o Twoje imi? i nazwisko, dok?adny adres lub poprosi o inne informacje, które mog? by? przydatne dla stra?aków-ratowników. Poczekaj wi?c a? to dy?urny roz??czy si? jako pierwszy, oczywi?cie pod warunkiem, ?e nie stanowi to dla Ciebie dodatkowego zagro?enia.
Pami?taj! Zawsze s?uchaj polece? stra?aków!
Co mo?esz jeszcze zrobi?, zanim przyjedzie stra? po?arna?
Je?li sam nie jeste? w stanie ugasi? po?aru, natychmiast opu?? mieszkanie, zamykaj?c drzwi jedynie na klamk? – nie zamykaj ich na zamek.
Po?ar odci?? Ci drog? ewakuacji? Nie panikuj!
Je?li dosz?o do po?aru w mieszkaniu obok lub na ni?szej kondygnacji, najwi?kszym zagro?eniem jest (mo?e by?) dla Ciebie toksyczny dym, dlatego:
staraj si? by? jak najdalej od miejsca, w którym s? p?omienie lub dym.
Pali si? na wy?szej kondygnacji?
Zosta? w mieszkaniu, chyba ?e stra?acy ka?? Ci je opu?ci?.
Wychodz?c z mieszkania, zamknij drzwi na klucz, aby osoby, które b?d? schodzi?y zadymion? klatk? schodow?, pomy?kowo do niego nie wesz?y.
Co i jak gasi??
Pal?cy si? olej w kuchni
Dbaj?c o w?asne bezpiecze?stwo, wy??cz dop?yw gazu lub p?yt? grzejn?, a nast?pnie przykryj garnek (patelni?) pokrywk?. Do ugaszenia ognia mo?esz równie? u?y? koca ga?niczego (specjalny koc do celów ga?niczych) lub ga?nicy przeznaczonej do po?arów grupy F (do gaszenia t?uszczów i olejów w urz?dzeniach kuchennych). Nie zalewaj p?on?cego t?uszczu wod?, gdy? wtedy eksploduje, poparzy Ci?, a po?ar si? „rozleje”! Po st?umieniu ognia nie przesuwaj garnka i nie przeno? go a? do ca?kowitego ostudzenia t?uszczu.
Urz?dzenie elektryczne – je?li jest pod napi?ciem, nie wolno gasi? go wod?! Je?eli po?ar jest niewielki, mo?esz spróbowa? go ugasi?. Odetnij dop?yw pr?du poprzez wyj?cie wtyczki z kontaktu (np. drewnianym kijem od szczotki) lub od??czenie bezpieczników. Zrobi?e? to? Mo?esz ugasi? po?ar ga?nic?, kocem ga?niczym, wod? lub piaskiem.
Cz?owiek, na którym pali si? ubranie najcz??ciej b?dzie bieg?, ucieka?, wykonywa? nieskoordynowane ruchy. Przewró? go twarz? do ziemi. W ten sposób zabezpieczysz jego drogi oddechowe przed wnikni?ciem toksycznego i gor?cego dymu. P?on?c? odzie? najlepiej ugasi? kocem ga?niczym, je?eli nie masz go w zasi?gu r?ki, mo?esz u?y? swojego ubrania lub innego du?ego kawa?ka materia?u. Mo?esz te? u?y? wody. Gaszenie rozpocznij od g?owy, przesuwaj?c si? w kierunku stóp.
Ewakuuj si?, a nie tylko uciekaj!
Jak cz?sto s?yszysz w mediach, ?e w po?arze domu lub mieszkania zgin?li ludzie? Czy zastanawiasz si? cho? przez chwil?, co by?o przyczyn? ich przedwczesnej i tragicznej ?mierci? Czy zastanawiasz si?, jak Ty sam by? post?pi? w momencie powstania po?aru w Twoim domu? Bardzo cz?sto ludzie gin? w po?arach przez swoj? niewiedz?, z?e warunki techniczno-budo-wlane lub przez to, ?e nie s?uchaj? polece? stra?aków. Dlatego w?a?nie tak wa?na jest znajomo?? podstawowych zasad ewakuacji. Nie chodzi tylko o to, aby ucieka? na o?lep, lecz by ?wiadomie si? ratowa?.
Zasady dobrej ewakuacji
Producenci prze?cigaj? si? w tworzeniu coraz lepszych i nowocze?niejszych czujników (czujek, detektorów), które maj? za zadanie ochroni? Twoje zdrowie i ?ycie. W ofercie sprzeda?y mo?esz znale?? autonomiczne czujki dymu i tlenku w?gla oraz gazu. Maj? one za zadanie jak najszybciej ostrzec o zagro?eniu w mieszkaniu lub domu.
Jak dzia?a autonomiczna czujka dymu?
Je?eli do jej wn?trza wniknie dym, natychmiast uruchomi si? g?o?ny alarm d?wi?kowy oraz alarm optyczny (zacznie miga? czerwona dioda). Urz?dzenie, mimo ?e nie zapobiegnie powstaniu po?aru, skutecznie mo?e zaalarmowa? Ciebie i Twoich najbli?szych o powsta?ym po?arze, co umo?liwi to szybkie opuszczenie zagro?onego mieszkania lub domu. Ma to istotne znaczenie zw?aszcza w porze nocnej, kiedy wszyscy ?pi?.
Monta? czujki dymu w mieszkaniu jest bardzo prosty, a zasilana mo?e by? zarówno z sieci elektrycznej, jak i z baterii. Istotne jest miejsce, w którym zostanie zamontowana. Najlepiej ulokowa? j? w centralnej cz??ci sufitu, np. w przedpokoju. Nie zaleca si? monta?u detektorów dymu na suficie w kuchni (mog? pojawi? si? fa?szywe alarmy spowodowane obecno?ci? pary wodnej), w pobli?u okien i klimatyzatorów (zaburzaj? przep?yw powietrza), ?azience (ze wzgl?du na du?? wilgotno?? powietrza) oraz w miejscach podatnych na brud i kurz (mog? powodowa? zak?ócenia dzia?ania czujki). Pami?taj te? o niezb?dnych czynno?ciach konserwacyjnych, np. czyszczeniu czujki, wymianie baterii.
Po co Ci czujnik tlenku w?gla?
Wykrywa ona ju? minimalne, a nadal bezpieczne dla ?ycia st??enie tlenku w?gla (czadu) w powietrzu i natychmiast to sygnalizuje przez g?o?ny alarm i migocz?c? czerwon? diod?. Dzi?ki temu masz czas, by zapobiec zatruciu czadem, zwanym potocznie „cichym zabójc?”. Rozwa? zamontowanie takiej czujki w pomieszczeniu, w którym znajduje si? kominek, w sypialni ?pi?cych trudno obudzi?..., a tak?e w pobli?u podgrzewacza gazowego, tzw. junkersa. Pami?taj o konieczno?ci w?a?ciwego u?ytkowania czujki tlenku w?gla – tylko w pe?ni sprawna i odpowiednio konserwowana skutecznie ostrze?e Ci? przed „cichym zabójc?”.
Przed czym chroni czujka gazu?
Je?eli w Twoim mieszkaniu, np. w kot?owni lub ?azience, znajduje si? instalacja gazowa, zastanów si? nad zamontowaniem czujki gazu ziemnego. W przypadku rozszczelnienia si? instalacji, zasygnalizuje Ci pojawienie si? w Twoim mieszkaniu palnej mieszaniny gazów (gro??cej wybuchem).
Wszystkie opisane czujki ostrzeg? Ci? o niebezpiecze?stwie, pozwalaj?c na odpowiedni? reakcj?: ewakuacj?, powiadomienie s?u?b ratowniczych oraz ewentualnie samodzielne gaszenie po?aru lub przewietrzenie pomieszcze?.
Ga?nica – zanim przyjedzie stra? po?arna
Wyposa? swoje mieszkanie w ga?nic? – b?dziesz bezpieczniejszy!
Prawo nie nakazuje posiadania ga?nicy w mieszkaniu, ale dbaj?c o w?asne bezpiecze?stwo, warto j? mie?. W?a?ciwie u?yta, skutecznie ugasi po?ar w zarodku.
Zadbaj o to, by Twoja ga?nica zawsze by?a sprawna. Nie rzadziej ni? raz na rok zle? profesjonalistom jej przegl?d i konserwacj?. Wszystkie czynno?ci konserwacyjne musz? by? potwierdzone indywidualn? cech? aktualizacji tzw. kontrolk?.
Obiekty u?yteczno?ci publicznej, produkcyjne i magazynowe oraz inwentarskie zgodnie z przepisami prawa musz? by? wyposa?one m.in. w ga?nice.
Za wyposa?enie i rozmieszczenie ga?nic odpowiadaj? w?a?ciciele, zarz?dcy lub u?ytkownicy obiektów.
W jaki sposób dobra? i rozmie?ci? ga?nice?
Obiekt powinien by? wyposa?ony w ga?nice dostosowane do gaszenia okre?lonych grup po?arów:
Do zabezpieczenia mieszkania najlepiej wybierz ga?nic? oznaczon? symbolami ABC, a do kuchni - ga?nic? oznaczon? symbolem F.
Przy ich rozmieszczaniu powinny by? spe?nione nast?puj?ce warunki:
Ga?nice proszkowe X (sta?oci?nieniowe z manometrem)
Ga?nice proszkowe Z (zmiennoci?nieniowe bez manometru)
U?ywaj ga?nicy w pozycji pionowej, zaworem do góry. Gasz?c po?ar na wolnym powietrzu, skieruj dysz? ga?nicy zgodnie z kierunkiem wiatru.
Ka?da ga?nica ma instrukcj? u?ycia. Zapoznaj si? z ni?!
?eby czad nie zaprowadzi? Ci? na drugi ?wiat…
Czad – nie zobaczysz… nie poczujesz… niewielka dawka mo?e zabi?…
Sk?d si? bierze czad i dlaczego jest tak niebezpieczny?
Tlenek w?gla, czyli czad, powstaje podczas procesu niepe?nego spalania materia?ów palnych, w tym paliw, który zachodzi przy niedostatku tlenu w otaczaj?cej atmosferze.
Niebezpiecze?stwo zaczadzenia wynika z faktu, ?e tlenek w?gla:
G?ównym ?ród?em zatru? w budynkach mieszkalnych jest niesprawno?? przewodów kominowych: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych.
Wadliwe dzia?anie wspomnianych przewodów mo?e wynika? z ich nieszczelno?ci, braku konserwacji (w tym czyszczenia), wad konstrukcyjnych oraz cz?sto niedostosowania istniej?cego systemu wentylacji do stopnia szczelno?ci stosowanych okien i drzwi (szczególnie po wymianie okien i drzwi z starych na nowe).
Mo?e to prowadzi? do niedro?no?ci przewodów, braku ci?gu, a nawet do powstawania zjawiska ci?gu wstecznego, polegaj?cego na tym, ?e dym zamiast wydostawa? si? przewodem kominowym na zewn?trz – cofa si? do pomieszczenia.
Prawo budowlane zobowi?zuje zarz?dców oraz w?a?cicieli obiektów budowlanych, w tym m.in. budynków mieszkalnych wielorodzinnych oraz jednorodzinnych, do przeprowadzenia kontroli przewodów kominowych co najmniej raz w roku.
Zaprzyja?nij si? z kominiarzem, mo?e uratowa? ci ?ycie!
Jak unikn?? zaczadzenia?
Zach?camy do przegl?dni?cia za??czników zamieszczonych na dole artyku?u.